GNOME 2.12 Ürün Notları

1. Kullanıcılar İçin Neler Yeni

1.1. Masaüstü

1.1.1. Görünüş

GNOME 2.12 masaüstünüz daha çekici gösteren ancak aynı zamanda basit ve daha az dağınık olmasını sağlayan ve "Temiz Bakışlar" olarak bilinen yeni bir standart tema içeriyor.

Figür 1Çekici, kolay, basit: yeni öntanımlı tema.

1.1.2. Dosya Yöneticisi

Dosya yöneticis, Nautilus olarak da bilinir, GNOME 2.12 ile birlikte bir çok kullanıcı arayüzü yenilikleri içeriyor. En belirgin olarak, liste görünümü artık dosyaları klasörler içinde gösterebiliyor, bu alt dizinlere ulaşmanızı ve sadece gerektiğinde klasör açmanızı sağlıyor. Ayrıca rahatınız için, artık Yer imleri menüsü Dosya Seçici penceresi ile aynı konumları gösteriyor.

GNOME 2.12'de bir uygulamadan metni bir klasör penceresine taşımak yeni bir metin belgesi oluşturarak size vakit kazandırıyor. Ayrıca GNOME'un artık sadece simge yerine taşınan metinin önizlemesini gösterdiğini de göreceksiniz.

Figür 2temiz-kesim ve güçlü: Nautilus dosya yöneticisi

Ayrıca göz atma kipinde de GNOME'un mevcut Dosya Seçici penceresine benzemesine neden olan bir çok yenilik var:

  • Yerler ve Yer imleri yan panel içinde gösterilebilir.
  • Konum artık metin girişi yerine GNOME'un yol çubuğu ile gösteriliyor. Metin ile ile yol ise Kontrol-L klavye kısayolu ile hala mevcut.

GNOME'un basit CD yazma özelliği artık Ses CD'lerini veri CD'leri ile birlikte kopyalayabiliyor. Sadece CD'yi taktıktan sonra üzerine sağ tıklayın.

1.1.3. Pano

GNOME artık kopyaladağınız veriyi kopyaladığınız pencere kapatılmış olsa bile hatırlıyor. Bu uzun zamandır süregelen sorun uygulamaların bu özelliği kullanmayı belirgin olarak belirtmesine imkan sağlayarak ve pano servisleri gibi performans sorunları oluşturmadan sonunda çözüldü.

1.1.4. Panel

Normalde ekranın üztünde ve altında görünen panel, uygulamaları başlatmanızı ve ortamınızdaki kimi yönleri değiştirmenize olanak sağlıyor. GNOME 2.12'de döene menüler sayesinde dikey panellerde menüler artık mümkün.

Ayrıca artık Pencere Listesi'nde uygulamaların hazır olduklarını belirtmek için yanıp söndüklerini de görebilirsiniz. Örneğin, anında mesajlaşma uygulaması arkadaşınız bir ileti gönderdiğinde yanıp sönebilir.

Figür 3GNOME Paneli

1.2. Uygulamalar

1.2.1. Video Oynatıcı

GNOME "Totem" video oynatıcı GNOME'un GStreamer çokluortam yapısını kullanır. GNOME 2.12'de video oynatıcı çalma listesini ayrı bir pencere yerine yan panelde tutuyor ve DVD menüleri ve alt yazılarını destekliyor.

Figür 4Video oynatıcı

1.2.2. CD Aktarma

GNOME CD aktarıcı bilgisayarınızda ya da taşınabilir müzik çalıcınızla daha sonra dinlemek üzere seslerı CD'lerden bilgisayara aktarır. Son sürümü ağ sunucularına ve ayrılabilir araçlara da GNOME VFS kullanarak aktarma yapabiliyor.

Figür 5Ses aktarıcı

1.2.3. Web Tarayıcı

GNOME'un "Epiphany" web tarayıcısı GNOME masaüstü ortamı ile tamamen uyumlu ve Mozilla tabanlıdır. 2.12 ile gelen gelişimler

  • Daha önce Epiphany eklentisi olarak bulunan Bul Çubuğu, FireFox'da olduğu gibi. Bu sayfalar üzerinde sayfayı bul penceresi ile kapatmadan arama yapmanızı sağlar.
  • Daha temiz hata mesajları, doğrudan tarayıcının içinde gösteriliyor.
  • GNOME standart baskı sisteminin kullanımı.
  • Yer imleri ağ üzerinde rahatça paylaştırılabiliyor.

Figür 6Web tarayıcı

1.2.4. Evolution

GNOME's entegre E-posta ve Goupware istemcisi, Evolution, geleneksel posta kurulumları ile Novell Groupwise ve Microsoft Exchange destekliyor. Evolution ile mektup okuyabilir, yazabilir ve e-postalarınızı, bağlantılarınızı, takvim olaylarını yönetebilirsiniz.

GNOME 2.12 evolution artık daha kolay kullanılabilen menü düzenine sahip ve gelişmiş ekler çubuğu içeriyor, satır arası PGP şifreleme ve PGP imzalara izin veriyor.

Groupwise vekili ve IMAP hesapları artık destekleniyor, ve Mozilla Thunderbird ve IMAP ile alakalı uyumluluk sorunları artık çözüldü.

Figür 7E-posta istemcisi

1.3. Kontrol Merkezi

1.3.1. Benim Hakkımda

GNOME artık her uygulamada tekrar tekrar yazmak yerine telefon numaralarınızö adresiniz e-posta adresiniz ve anında mesajlaşma ID'leriniz gibi kişisel bilgilerinizi yeni Benim Hakkımda kontol paneli içerisinde saklıyor.

Figür 8Benim Hakkımda

1.3.2. Fare Tercihleri

Fare Tercihleri kontrol paneli artık imleç temasını değiştirmenize olanak sağlıyor.

Figür 9Fare Tercihleri

1.4. Araçlar

GNOME araçları bazı gelişimlere sahip, örneğin:

1.4.1. Belge Görüntüleyici

GNOME 2.12 eskiden sahip olduğu farklı PDF ve .ps belge görüntüleyicileri yerine "Evince" olarak bilinen yeni belge görüntüleyiciye sahip. Bu yeni görüntüleyici daha basit, daha rahat ve kullanışlı arama özelliği ve farklı sayfaları aynı anda gösterme özellikleri içeriyor.

Figür 10Belge Görüntüleyici

1.4.2. Resim Görüntüleyici

GNOME resim görüntüleyici artık resimleri ICC profilleri kullanarak renk düzelmesi ile gösterebiliyor.

Figür 11Resim Görüntüleyici

1.4.3. Yardım Görüntüleyici

GNOME'un Yardım Görüntüleyici Yelp artık web tarayıcısı olan Epiphany ile aynı aracı kullanıyor. Yelp'in görünümü, hızı, kararlılığı büyük bir oranda gelişti.

Yelp ayrıca gelişmiş yerele özgü biçimleme içeriyor. Bu sayede belgeler dile özgü biçimleme kurallarını kullanarak taranabiliyor. Bu özellik çeviricilerin belgeleri uygulamalar gibi çevirmesine olanak sağlayan yeni belgelendirme çeviri sistemine harika bir tamamlayıcı.

Figür 12Yardım Görüntüleyici

1.4.4. Arama

GNOME arama aracı artık genel simgeler yerine resimlerin küçük hallerini gösteriyor.

Figür 13Arama

1.4.5. Sözlük

GNOME Sözlüğü artık daha basit kullanıcı arayüzü ile ve girişleri daha kolay okunur bir düzende sunuyor. Artık girişlerin gösteriminde kullanılacak yazıtiplerini seçebilirsiniz.

Figür 14Sözlük

1.5. Oyunlar

GNOME'un oyunları masaüstüne ek bir eğlence katar. Mayınlar oyunu GNOME 2.12'de yeniliklere sahip, örneğin ilk tıklama işe yarar miktarda kare temizlemeyi garantiliyor, böylece görmeden tıklayıp mayına rastlamamayı ummanıza gerek kalmıyor. Ayrıca bir mayını etkisiz hale getirirseniz patlama grafiği beliriyor.

Figür 15Mayınlar

2. Yöneticiler İçin Neler Yeni

GNOME 2.12 sistem yöneticilerinin ve kendi bilgisayarını yöneten kullanıcıların hayatını kolaylaştıracak yeni özelliklere sahip.

2.1. Sabayon için Gelişmeler

Sabayon kullanıcı profili yöneticisini desteklemenin bir parçası olarak GNOME başlangıçta çok az ayarı okuyor ve dokunuyor. Ufak performans kazançlarının yanında bu GNOME 2.12'nin her zamankindan daha kolay yönetilebilir olduğu anlamına gelir. Özellikle GNOME'un resmi olarak parçası olmayan Sabayon ile GNOME için kullanıcı profili ayarlamayı çok kolay hale getirir.

2.2. Menü Düzenleyicisi

GNOME'un Uygulamalar menüsü artık freedesktop'un menü belirtimlerini kullanıyor, böylelikle uygulamalar masaüstü ortanımdan bağımsız olarak yüklenebilir. GNOME 2.12 menüleri düzenlemek için basit bir araca sahip, ayrıca alt yapı standartlarla uyumlu olduğu için üçüncü parti araçların var olması da mümkündür.

Figür 16Menü Düzenleyici

2.3. Sistem Araçları

Sistem araçları sistem saatinizi ve ağ bağlantı ayarlarınızı aynı zamanda sisteminizdeki kullanıcıları ve grupları yönetmenizi sağlar. Şu anda, bu sistem araçları büyük bilgisayar ağlarından daha çok tek bilgisayarlar için uygundur.

GNOME 2.12 yeni bir Servis Yönetimi aracı sağlıyor, bu bilgisayar başladığında hangi servislere izin verdiğinizi seçmenizi sağlıyor.

Figür 17Servis Yönetimi aracı

2.4. Günlük Görüntüleyici

GNOME günlük görüntüleyici sekmeler içinde günlükleri göstererek ve günlükleri bir takvim içinde göz attırarak incelemeleri kolaylaştırır. Yeni sürüm gezgini arşivlenmiş günlüklerin görüntülenmesine yardımcı olur.

Figür 18Günlük Görüntüleyici

3. Geliştiriciler İçin Neler Yeni

GNOME 2.12 Geliştirici Platformu üçüncü parti yazılım geliştiricileri ve GNOME Masaüstünün kendisi için kararlı bir temel sağlıyor. GNOME 2.12 kullanıcıya görünebilen ve API gelişmeleri ekliyor, aynı zamanda geriye dönük uyumluluk ve API-kararlılığı sağlanıyor. Bununla birlikte Unix ve Windows üzerinde çalışabilen uygulamalar geliştirmeyi kolaylaştıran ve diğer masaüstleri ile ortak çalışmayı mümkün kılan standartları kullanıyor.

3.1. GTK+ Gelişmeleri

GNOME 2.12'de GTK+ 2.8 bazı kullanıcıya görünen enterasan özellikleri de içeriyor, örneğin

  • GTK+ artık Cairo çizim API'sini kullanıyor, bu parçacık çizimini daha kolay hale getiren ve yeni etkiler vermeyi sağlayan bir API. Yakın bir gelecekte, bu GNOME'un yeni grafik etkilerini kullanmasını ve donanın hızlandıcılarının faydalarından yararlanmasını aynı zamanda yazdırma API'lerinin gelişmesini sağlayacak.
  • Taşı ve bırak işleme daha da gelişti ve artık taşıdığınız metinlerin önizleme bloklarını görebileceksiniz.

GTK uygulamalarının tekrar derlenmeden kullanabilecekleri bu değişikliklere ek olarak bazı yeni API'ler gelişimi kolaylaştırmak için eklendi. Bunlar:

  • GtkFileChooser artık dosyanın üzerine yazma onay penceresini kayıt kipindeyken gösteriyor.
  • GtkWindow acillik ipucuna sahip olabiliyor, bu pencere yöneticisine pencere başlığını yanıp söndürme gibi komutlar verebiliyor.
  • GtkIconView artık GtkLayout arayüzünü uyguluyor, ve öğeleri GtkCellRendererCells aracılığıyla tarayabiliyor.
  • GtkTextView artık paragraflar için arkaplan rengi ayarlamaya izin veriyor, ve artık ilerlerken görünmeyen metinleri atlayabiliyorsunuz.
  • GtkScolledWindow artık kaydırma çubuğu almayı sağlayan işlevlere sahip.
  • GtkMenu artık dikey (dönen) menüleri destekliyor, klavye odağını yok sayabiliyor ekran klavyesi gibi özel uygulamak için yok sayabiliyor.
  • GtkEntryCompletion açılan menüsü artık Girişten daha geniş olabiliyor, ve tek bir eşleme olduğu zaman açılan menü kullanılmayabiliyor.
  • Artık GtkAboutDialog'un lisans metni bölünebiliyor.
  • GtkToolButton artık isimlendirilmiş simgeleri simge temalarından alabiliyor, ve bu simgeler taşıma esnasında kullanılabiliyor.
  • GtkSizeGroup saklı parçacıkları yok sayabiliyor.

Ayrıca tam listeyi GTK+ 2.8 içindeki yeni API'ler bağından edinebilirsiniz.

3.2. Çapraz Platform

GTK+ kütüphanesi Microsoft Windows, Linux ve UNIX platformalrını da içeren birden fazla platform üzerinde yazılım desteğine ihtiyaç duyan geliştiriciler arasında oldukça popüler. Örneğin, sanatçılar resimlerini GIMP ve Inkspace üzerinde Linux'de ya da Windows'ta düzenleyebilirler.

Artık ORBit2, libbonobo, libgnome, libbonoboui, libgnomeui ve gnome-vfs kütüphanelerini içeren daha fazla GNOME kütüphaneleri Microsoft Windows üzerinde derlenebiliyor ve bu GNOME uygulamalarnı bu platform üzerinde dağıtımını kolaylaştırıyor. Bu destek henüz tam olarak bitmiş olmasa da, bazı uygulamalar için yeterli ve GTK+ ve GNOME'un sonraki sürümlerinde bitmiş olması bekleniyor.

3.3. Standart Uyumluluğu

GNOME freedesktop.org gibi gruplarla yakın çalışıyor. Standart uyumluluğu GNOME geliştiricileri ve kullanıcıları için büyük bir kazanım. Açık belirtimleri kullanmak kullanıcı bilgilerinin şirkete ait bir biçimde tıkalı kalmamasını sağlarken GNOME, KDE ve diğer uygulamaların birbirleri ile uyumlu daha kolay çalışmasını sağlıyor.

GNOME geliştiricileri özgür yazılım topluluklarıyla Freedesktop.org sayesinde standartların gelişmi ve birbiri ile rahat çalışabilme konularında çok sıkı çalışıyor.Bu standartlar şunlar:paylaşılan MIME veritabanı, simge temaları, en son dosyaları, menüler, masaüstü girişleri, küçük resim yönetimi, ve sistem uyarı alanı belirtimleri. Buna ek olarak, GNOME CORBA, XML, Xdnd, EWMH, XEMBED, XSETTINGS, ve XSMP destekliyor.

4. Yerelleştirme

Dünya genelinde üyelere sahip olan Christian Rose ve Danilo Šegan önderliğindeki GNOME Çeviri Projesi sayesinde GNOME 2.12 43 dil desteği var (en az dizgilerin yüzde 80'i çevirilmiş). GNOME 2.12 Türkçe dilini tüm dizgiler çevirili olarak destekliyor.

Desteklenen diller:

  • Ermenice (5 milyon konuşan)
  • Brezilya Portekizcesi (175 milyon)
  • Bulgarca (9 milyon)
  • Katanca (7 milyon)
  • Basitleştirilmiş Çince (1 milyarın üzerinde)
  • Geleneksel Çince (40 milyon)
  • Çekce (11 milyon)
  • Danca (5.3 milyon)
  • Flamenkçe (21 milyonun üzeri)
  • İngilizce (341 milyon)
  • Fince (5 milyonun üzerinde)
  • Fransızca (75 milyonun üzerinde)
  • Galice (3 milyon)
  • Almanca (100 milyon)
  • Yunanca (15 milyon)
  • Gujarati (46 milyon)
  • Hintçe (370 milyon)
  • Macarca (14.5 milyon)
  • Endonezya Dili (230 milyon)
  • İtalyanca (60 milyon)
  • Japonca (125 milyonun üzerinde)
  • Korece (75 milyon)
  • Litvanyace (4 milyon)
  • Makedonca (2 milyon)
  • Malay Dili (17 milyon)
  • Nepal Dili (16 milyon)
  • Norveçce Bookmal (5 milyon)
  • Lehçe (44 milyon)
  • Potekizce (43 milyon)
  • Panjabi (60 milyon)
  • Romence (26 milyon)
  • Rusça (170 milyon)
  • Sırpça (10 milyon)
  • Slovakça (5 milyon)
  • İspanyolca (350 milyonun üzerinde)
  • İsveççe (9 milyon)
  • Tamil Dili (61 milyon)
  • Tai Dili (20 milyon)
  • Türkçe (150 milyon)
  • Ukraynaca (50 milyon)
  • Vietnam Dili (68 milyon)
  • Galler (575.200)
  • Zhosa (7 milyon)

Galician, Estonya, Endonezya, Makedonya, Nepal, Slovakya, Vietnam, Tai, ve Zhosa dillerinin GNOME 2.12 ile çok çalışan çeviricileri sayesinde yeni desteklenen diller arasında olduğuna dikkat edin. Ayrıca İngiliz İngilizcesi ve Kanada İngilizcesi'nin ayrıca desteklendiğini belirtmekte fayda var.

Daha bir çok dil dizgilerinin yarıdan çoğu çevirilmiş olarak kısmen destekleniyor.

5. GNOME 2.12 Yüklemesi

GNOME 2.12 için gnome.org/projects/livecd/ adresinden edinebileceğiniz bir LiveCD'miz var. LiveCD GNOME masaüstünü sabit diskinize Linux kurmanız gerekmeksizin tam olarak denemenize olanak sağlıyor. Bu nelerin yeni olduğunu görmenün en iyi yolu.

Gerçek kullanım için resmi paketleri yüklemenizi öneriyoruz. Örneğin Linux dağıtımınızla gelenleri. Üreticiler genellik GNOME 2.12'yi hızlıca paketler ve yeni sürümlerini yakın bir zamanda GNOME 2.12 ekleyerek çıkarırlar.

Eğer cesur ve sabırlıysanız, ve son sürümleri test etmek, geri besleme ve geliştirmeler sağlamak için GNOME'u kaynak kodlarından derlemeyi istiyorsanız GARNOME gibi tar toplarını derleyen bir araç kullanmanızı tavsiye ediyoruz, CVS'den derlemek için de jhbuild kullanabilirsiniz.

6. Bilinen Meseleler

Tüm yazılımlar çıktığında geliştiricilerin bildiği ancak çeşitli nedenlerden ürün çıkmadan önce düzeltmediği hatalar içerirler. Özgür yazılım da bu açıdan birinin malı olan yazılımlarla aynıdır, ancak bir farkla, biz kullanıcılarımıza bu sorunları söylüyoruz.

Biz ayrıca hataların düzeltilebilmesi için kulanıcıların hata bildiriminde bulunmasını öneriyoruz. GNOME içinde bulunan hataların bildiriminin en iyi yolu Basit Hata Kılvuzu'nu kullanmaktır. Bu sizi kaliteli bir hata bildiriminde bulunmanız için gerekli aşamalardan geçirir ve hatanın doğru etiketlenmesini sağlar. Eğer içinde 'basit' geçen her şey için çok gelişmiş iseniz geleneksel hata bildirim formu burada. Daha önce bildirilmiş hatalar hakkında daha fazla ayrıntıyı Bugzilla'mızdan edinebilirsiniz. En belirgin GNOME 2.12 hataları şunlardır:

6.1. Bilinen meselelerin listesi

  • Öntanımlı kullanabilirliği ve yönetilebilirliği arttırmak için 'uçbirim aç' eylemi Nautilus sağ tık menüsünden çıkartıldı. Eğer bu özelliği özlüyorsanız, 'uçbirim aç'ı nautilus menüsüne geri getiren ancak aslında onu uçbirimi gezdiğiniz dizinin içinde açarak onu daha da geliştiren Nautilus uçbirim-aç eklentisini yüklemenizi tavsiye ediyoruz.

7. GNOME 2.14 ve Arkasına Bakış

GNOME geliştiricilerimizin çabalarının kullanıcılara mümkün olduğunca daha hızlı ulaşması amacıyla zamana bağlı ürün takvimi izler. Aşağıdaki özellikler GNOME geliştiricilerinin radarlarında görünüyor ve gelecek ürünlerde yere inebilirler.

  • Avahi ile ağ üzerinde servislerin tespit edilmesi için olan Apple Bonjour standartının desteklenmesi.
  • Evolution içinde caldav açık takvim servis standartının desteklenmesi.
  • Ağ kullanan uygulamalara ağ bağlanması ve bağlantı kesilmesi açısından akıllı işleyis kazandıracak Ağ Yöneticisi'nin kullanımı.
  • GNOME uygulamalarının daha kolay geliştirilmesi ve kurulması için gtk ve gnome kütüphanelerinin birleştirilmesi, Ridley Projesi ile.
  • Görünümü ve kullanılırlığı geliştirmek için yeni tarama alt yapısının yoğun bir şekilde kullanımı, örneğin yeni öntanımlı tammız olan Temiz Bakışlar ile birleştirmek.
  • Daha fazla bilgi için wiki'miz üzerinde bulunan GNOME yol haritasına bakın.

8. Dahil Olmak

GNOME'un başarısındaki temel onun gönüllüleridir, hem kullanıcılar hem de geliştiriciler.

Kullanıcı olarak katkınız güzel bir hata bildirimi yapmak kadar basit olabilir. Hataları Bugzilla'mızı kullanarak basit hata yardımcısı ile yapabilirsiniz. Eğer daha fazla katkıda bulunmak istiyorsanız, aktif hata-imi'ne katılabilirsiniz.

Geliştiriciler için, Erişilebilirlik, Belgelendirme, Kullanılabilirlik, Çeviri, Web, Test, Grafikler, ve Masaüstü ve Platform Gelişimi gibi aktif geliştirici gruplarımızda çok etkileyici bir süreç vardır. Burada başlamanıza yardımcı olacak bir kılavuz bulunuyor.

GNOME'a yardımcı olmak inanılmaz tatmin edici bir tecrübedir, aynı tek bir hedefe kilitlenmiş birçok motive olmuş, yetenekli ve yardımcı insan ile tanışmanızı sağlar. Bugün bize katılın ve ne tür değişiklikler yapabileceğiniz görün.

A. Hazırlayanlar

Ürün notları Murray Cumming, Davyd Madeley, ve GNOME topluluğu tarafından hazırlanmıştır.